Nguyên nhân bơm thủy lực mất áp và cách khắc phục

Khi bơm thủy lực mất áp, xi lanh hoặc toàn bộ hệ thống thủy lực sẽ không thể vận hành ổn định. Vậy nguyên nhân bơm thủy lực mất áp, dẫn đến tình trạng yếu áp suất bắt nguồn từ đâu, và cách khắc phục bơm thủy lực ra sao? Hãy cùng khám phá chi tiết!

Nguyên nhân bơm thủy lực mất áp phổ biến

Khi bơm thủy lực hoạt động mà áp suất bị tụt, không tăng được áp, nhiều người thường cho rằng nguyên nhân chính là do bơm yếu. Thực tế, khi lưu lượng bơm tăng quá mức, áp suất có thể giảm mạnh, dẫn đến hiện tượng rò rỉ hoặc mất áp. Có nhiều yếu tố khiến bơm thủy lực suy giảm hiệu suất, và dưới đây là những nguyên nhân phổ biến nhất.

Hiện tượng rò rỉ trong hệ thống bơm

Rò rỉ là một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến bơm thủy lực mất áp suất và hoạt động kém hiệu quả. Hiện tượng này không chỉ xảy ra ở chính bơm mà còn có thể xuất hiện ở van thủy lực, đường ống dẫn dầu, các điểm nối hoặc mặt bích.

Nguyên nhân gây rò rỉ thường bắt nguồn từ việc phớt bị hỏng, gioăng bị mòn hoặc lắp đặt không kín, chẳng hạn như quấn băng keo không đúng cách, lắp mặt bích sai chiều, hoặc gioăng phớt bị ngược. Sau thời gian dài sử dụng, các bộ phận này dễ bị mài mòn. Hệ thống thủy lực thường hoạt động ở áp suất cao, trung bình khoảng 200 bar hoặc hơn, nên yêu cầu về độ kín rất khắt khe.

Nếu chọn bơm thủy lực từ các thương hiệu uy tín của Đức hoặc Nhật, thiết kế thường gọn gàng, các chi tiết như gioăng phớt được gia công mịn, ít khuyết tật, giúp giảm nguy cơ hỏng hóc. Những loại bơm này thậm chí có thể hoạt động ổn định trong thời gian ngắn dù bị quá tải. Vì vậy, việc lựa chọn bơm phù hợp, tính toán kỹ lưỡng và bảo dưỡng đúng cách là rất quan trọng.

Sự mài mòn bề mặt

Một nguyên nhân khác khiến bơm thủy lực yếu là do bề mặt các bộ phận bị mòn. Các loại bơm như bơm nhông, bơm lá hay bơm piston thường xuyên chịu ma sát lớn khi tạo áp suất và lưu lượng, dẫn đến hao mòn theo thời gian.

Bơm mới từ các hãng uy tín thường có bề mặt nhẵn bóng, chất liệu bền bỉ. Tuy nhiên, sau thời gian dài vận hành, ma sát liên tục khiến các chi tiết bị ăn mòn, gây rò rỉ hoặc giảm hiệu suất. Tùy vào cấu trúc bơm, mức độ mài mòn sẽ khác nhau. Chẳng hạn, với bơm bánh răng, nếu đỉnh răng hoặc bề mặt răng cưa bị mòn, sự ăn khớp giữa bánh răng chủ động và bị động không còn chặt chẽ, dẫn đến hỏng hóc và giảm hiệu quả bơm.

Van an toàn không hoạt động đúng

Khi bơm thủy lực kêu to hoặc không đạt áp suất mong muốn, cần kiểm tra ngay van an toàn. Đây là bộ phận quan trọng không chỉ cho bơm mà còn cho toàn hệ thống, giúp duy trì áp suất ở mức ổn định.

Van an toàn cần được cài đặt áp suất cao hơn mức làm việc của hệ thống. Khi áp suất vượt ngưỡng, van sẽ mở để dầu chảy về bể chứa, giảm áp suất xuống mức an toàn. Tuy nhiên, nếu cài đặt áp suất van quá thấp hoặc bằng với áp suất hệ thống, van sẽ mất tác dụng, khiến dầu không được phân phối đúng, dẫn đến tụt áp hoặc mất áp.

Tắc nghẽn bộ lọc và đường ống hút

Bộ lọc thủy lực có vai trò loại bỏ tạp chất như bụi, mạt kim loại hay sợi ni lông trong dầu. Nếu không vệ sinh định kỳ, lõi lọc bị bám bẩn sẽ cản trở dòng dầu, khiến bơm thiếu dầu và không đạt áp suất. Tương tự, nếu đường ống hút bị tắc, dầu không vào khoang bơm đầy đủ, làm thay đổi lưu lượng và áp suất.

Tình trạng này còn có thể gây xâm thực, khi không khí xâm nhập vào bơm, tạo tiếng ồn lớn và rung động mạnh, làm bơm nhanh hỏng hơn.

Hệ thống bị nhiễm bẩn

Hệ thống thủy lực cần được giữ sạch sẽ trong quá trình lắp ráp và vận hành. Nếu chất bẩn như mạt sắt hay tạp chất rơi vào hệ thống, chúng sẽ theo dòng dầu di chuyển, gây xước bề mặt các bộ phận dưới áp suất và ma sát cao. Những vết xước này dẫn đến rò rỉ, làm bơm hoạt động kém hiệu quả. Dầu thủy lực bẩn cũng là một yếu tố quan trọng, và bộ lọc đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì độ sạch của dầu.

Bơm hoạt động vượt công suất

Sau thời gian dài vận hành, bơm thủy lực có thể mất áp do tình trạng quá tải. Quá tải không chỉ liên quan đến công suất mà còn đến thời gian hoạt động liên tục hoặc nhiệt độ cao. Nhiệt độ tăng làm kim loại giãn nở, tăng ma sát, thậm chí gây hỏng trục bơm. Cần xử lý kịp thời để tránh thiệt hại nghiêm trọng hơn cho hệ thống.

Cách khắc phục bơm thủy lực mất áp hiệu quả

Để khắc phục tình trạng bơm thủy lực mất áp dựa trên các nguyên nhân đã đề cập, bạn có thể áp dụng các phương pháp sửa chữa sau:

• Theo dõi và điều chỉnh thông số vận hành: Kiểm soát các yếu tố như lưu lượng bơm và áp suất của cả máy lẫn hệ thống để tránh tình trạng quá tải hoặc hoạt động dưới mức yêu cầu. Việc này giúp bơm vận hành trong ngưỡng an toàn và hiệu quả.
• Bảo dưỡng định kỳ: Thường xuyên làm sạch máy bơm và toàn bộ hệ thống thủy lực để loại bỏ bụi bẩn, mạt sắt hoặc tạp chất. Điều này đảm bảo các bộ phận như đường ống, van, piston không bị tắc nghẽn hay mài mòn do chất bẩn tích tụ.
• Kiểm tra toàn diện hệ thống: Xem xét kỹ lưỡng các bộ phận, đặc biệt là các mối nối, để phát hiện rò rỉ hoặc hư hỏng. Nếu phát hiện chi tiết nào bị mòn quá mức và không thể sửa chữa, hãy thay thế bằng phụ tùng mới để đảm bảo hiệu suất.
• Điều chỉnh van an toàn: Kiểm tra và hiệu chỉnh van an toàn sao cho mức áp suất cài đặt phù hợp với yêu cầu hoạt động của hệ thống, tránh tình trạng van mở không đúng thời điểm hoặc không duy trì được áp suất cần thiết.
• Bổ sung và chọn dầu thủy lực phù hợp: Khi dầu bị thiếu hoặc cạn, cần châm thêm ngay. Lưu ý sử dụng loại dầu đúng tiêu chuẩn, tương thích với máy và có chất lượng tốt để hệ thống vận hành trơn tru, tránh hiện tượng tụt áp do dầu không đạt yêu cầu.

Áp dụng các bước trên sẽ giúp bạn xử lý hiệu quả các vấn đề liên quan đến bơm thủy lực, đồng thời kéo dài tuổi thọ của thiết bị.